ΣΥΝΤΟΜΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ

Οι παλιές εστίες του ΑΤΕΙ Ηρακλείου (που βρίσκονται δίπλα στη βιβλιοθήκη) είναι ένα κτιριο που πριν από χρόνια είχε τη δυνατότητα στέγασης 160 φοιτητών και το οποίο εγκαταλείφθηκε από τους ιθύνοντες στη μοίρα του λόγω κακοδιαχείρισης και ανευθυνότητας. Μετά την εκκένωση δεν υπήρξε κανένας γενικότερος σχεδιασμός για την αξιοποίηση του κτιρίου, παρα “παχιά” λόγια και υποσχέσεις που μόνο στον αέρα έμειναν. Αντί η διοίκηση να έχει ως πρώτο της μέλημα το χρόνιο πρόβλημα στέγασης ενδιαφέρθηκε να μετατρέψει το κτίριο σε προέκταση της βιβλιοθήκης και γραφεία. Έτσι λοιπόν, μετά από μια μακρά περίοδο αγανάκτησης και μετά από ένα μεγάλο κύκλο συζητήσεων που άνοιξε με κύρια αιτία το πρόβλημα στέγασης αποφασίσαμε τη δευτέρα 11/4/2005 να καταλάβουμε και να επαναλειτουργήσουμε το κτίριο των παλιών εστιων του ΑΤΕΙ Ηρακλείου.Από την αρχή του εγχειρήματος έγιναν οι κατάλληλες εργασίες  ώστε το 2όροφο κτίριο να γίνει βιώσιμο και να ανταποκρίνεται στις ανάγκες μας.

ΤΡΟΠΟΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ

Αυτοδιαχείριση ενός χώρου σημαίνει την αξιοποίηση του σύμφωνα με τις ανάγκες των ατόμων που λειτουργούν σε αυτό, οι οποίες καλύπτονται με βάση τις αποφάσεις που έχουν παρθεί συλλογικά μέσω των γενικών συνελεύσεων στις οποίες συμμετέχουν αυτοί που διαμένουν και αυτοί που ενδιαφέρονται να ασχοληθούν καταλήγοντας , μετά από συζήτηση, σε “κανόνες” που αφορούν τον τρόπο λειτουργίας του χώρου. Η αυτοδιαχείριση δηλαδή είναι για εμάς ένας τρόπος οργάνωσης για με τον οποίο καλύπτουμε μόνοι μας τις καθημερινές μας ανάγκες. Ένας τρόπος οργάνωσης όπου όλες οι αποφάσεις παίρνονται μέσα από μία διαδικασία όπου όλοι έχουν ισότιμο ρόλο και στην οποία δεν υπάρχουν “ειδικοί” ηγετίσκοι και άλλες δομές που απεχθανόμαστε. Σύμφωνα με αυτό το μοντέλο λειτουργούμε στην αυτοδιαχειριζόμενη εστία καταφέρνοντας να λύνουμε μόνοι μας όσα προβλήματα προκύπτουν χωρίς τη βοήθεια εξωτερικων παραγόντων. Αυτό επιτυγχάνεται με τη συλλογική αντιμετώπιση των προβλημάτων που τίθενται προς συζήτηση στις γενικές συνελεύσεις και στη συνέχει με την ανάληψη ευθυνών από τα άτομα που τις απαρτίζουν. Οι αποφάσεις προκύπτουν από την κοινή συνισταμένη των απόψεων που παρατίθονται χωρίς να προσβάλλουν τη διαφορετικότητα του κάθε ατόμου. Με αυτό τον τρόπο λειτουργούμε σαν συλλογικότητα διατηρώντας ταυτόχρονα τη μοναδικότητα μας.                                                                                    Τέλος θεωρούμε την προσωπική επαφή και γνωριμία πολύ πιο ανθρώπινα κριτήρια από τις συμπληγάδες της γραφειοκρατίας και των πελατειακών σχέσεων τις οποίες πρέπει να περάσει ένας φοιτητής για να πάρει ένα δωμάτιο στις εστίες , κριτήρια που δε σέβονται την προσωπική ιδιοσυγκρασία του ατόμου και τον αντιμετωπίζουν σαν ένα σύμπλεγμα από αριθμούς, μόρια, φορολογικές δηλώσεις κτλ χωρίς στην ουσία να κατανοούν το πρόβλημα του και περιπαίζοντας τον.

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

Για 2 χρόνια ο χώρος αποτελούσε εστία μικροβίων και πρώτο μας μέλημα ήταν ο καθαρισμός του. Αφού αρχικά απομακρύναμε και κάψαμε τα σάπια έπιπλα που ήταν στοιβαγμένα στην εσωτερική αυλή, εμποδίζοντας τους προηγούμενους κατοίκους της εστίας (ποντίκια και λοιπά ζωντανά) να περάσουν, αναδιαμορφώσαμε τον χώρο με κλάδεμα και περιποίηση των ήδη υπαρχόντων φυτών καθώς και φύτεμα νέων καλλωπιστικών. Επίσης αξιοποιήσαμε χώρους οι οποίοι χρησίμευαν ως χωματερές, τους καθαρίσαμε από τα μπάζα και φτιάξαμε ωραιότατους λαχανόκηπους.                       Το κτίριο διαθέτει 2 μεγάλες αίθουσες από τις οποίες μία λειτουργεί σαν καφενείο και η δεύτερη ως βιβλιοθήκη/χώρος πολλαπλών εκδηλώσεων (συζητήσεις, βιντεοπροβολές, μαθήματα και άλλα)Το λεβητοστάσιο αναδιαμορφώθηκε σε χώρο για συναυλίες και πάρτυ ενώ στο σπίτι λειτουργεί και μουσικό στούντιο για πρόβες.

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΙ

Τα χαρακτηριστικά που είχαμε θέσει εξ αρχής ήταν αρκετά ξεκάθαρα και για αυτό φροντίσαμε να ενημερώσουμε την φοιτητική κοινότητα καθώς και τη διοίκηση για αυτή μας την ενέργεια μέσα από ραδιοφωνικούς σταθμούς, από πανό, από έντυπα, από το διαδύκτιο και από προσωπικές επαφές. Προσπαθήσαμε να προσεγγίσουμε μεγάλες μερίδες της φοιτητικής κοινότητας και από κάποιους βρήκαμε κατανόηση, από κάποιους υποστήριξη, ενώ μπορούμε να πούμε πως διαγνώσαμε και μία δυσπιστία η οποία κατέληγε πολλές φορές στην αδιαφορία. Από την αρχή όμως γνωρίζαμε ότι δε θα ήταν κάτι εύκολο και ότι οι έτοιμες λύσεις δε ταιριάζουν σε μας. Γνωρίζαμε δηλαδή ότι για να επιτύχουμε το σκοπό μας πρέπει να παλέψουμε, να έρθουμε σε ρήξη, να πειραματιστούμε και, τέλος, να ασκήσουμε αυτοκριτική μαθαίνοντας από όλα αυτά. Όπως γνωρίζαμε πως το να μιλάς για ισότιμη συμμέτοχη και διεκδίκηση των αναγκών σε ορισμένους ανθρώπους δεν είναι καθόλου εύκολη υπόθεση. Διότι κυριαρχεί η λογική του να αφήνουμε τα ζητήματα και τις υποθέσεις που μας απασχολούν σε μία μικρή μειοψηφία της οποίας τελικά και γινόμαστε έρμαια. Για να μπορέσουμε να πιάσουμε το νόημα του εγχειρήματος της αυτοδιαχειριζόμενης εστίας και τη φιλοσοφία που το διέπει δεν αρκεί να στοιχειοθετήσουμε μια αντικειμενική αλήθεια αλλά ένα κομβικό σημείο επικοινωνίας. Ένα σημείο επικοινωνίας τέτοιο που θα αναδείξει τις αναζητήσεις μας, τους προβληματισμούς και τα κίνητρα των επιθυμιών μας ως μέσο και ως σκοπό.                        Παραθέτουμε λοιπον κάποιους από τους προβληματισμούς και τις αναζητήσεις μας                         σε μορφη ερωτήσεων:

• Τι σημαίνει καθημερινότητα, ποιός την καθορίζει πως εννοούνται οι προσωπικές στιγμέςως πολιτικές?
• Πως βιώνει ο καθένας την μέγγενη του οικονομισμού στη ζωή του?
• Από που ξεκινάνε και που τελειώνουν οι ευθύνες από το κοινωνικό περιβάλλον και για τον καθένα ξεχωριστά?
• Πως μπορούμε να σπάσουμε πρακτικά, στην καθημερινότητα τα δεσμά των καταναγκασμών που η εξουσία μας επιβάλλει?
• Με ποιόν τρόπο καταρρέουν οι ψευδαισθήσεις του lifestyle και των ανύπαρκτων αναγκών?
• Μπορεί να θεωρηθεί ένα αντιεμπορευματικό πρόταγμα καλύπτοντας τις στεγαστικές ανάγκες ως κοινωνική υποδομή και αντιπαράδειγμα προς όλους?
• Πως καταρρίπτονται οι ατομικές ανεπάρκειες και τα κατάλοιπα?
• Πως μπορεί να βρεθεί η χρυσή τομή ανάμεσα στο ατομικό και στο συλλογικό  ώστε να υπάρχει μια παραγωγική σχέση ανάμεσα στο εγώ και στο εμείς?

ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ

  Η παθητικοποίηση, η μη συμμετοχή στα κοινά και η άποψη ότι για τις ανάγκες μας πρέπει να αποφασίζουν άλλοιείναι κάποια στοιχεία που προσπαθούμε να βελτιώσουμε πρώτα σε εμάς και ύστερα γύρω μας. Το πρόταγμα της αυτοδιευθυνόμενης ζωής  στο εδώ και τώρα δεν είναι μια καινούρια συνταγή για την ταυτόχρονη ανάδειξη και λύση των αναγκών. Είναι τόσο επίκαιρη όσο και η επιθυμία για ζωή που δεν περιορίζεται και ούτε καθορίζεται από εμπορεύματα, θεσμούς, ιδεολογίες και νοοτροπίες ασφαλείας.Αφορά όλους. Γιατί αφορά την καθημερινότητα του καθενός μας.Από εκεί ξεκινά και το ζήτημα της πολιτικής και προσωπικής ζωής. Είναι στάση της ζωής που αλληλεπιδρά μέσα στις εκφράσεις της διαφορετικότητάς μας. Πότε όμως η διαφορετικότητά μας βάλλεται και φιλτράρεται? Όταν η διαμεσολάβηση του εμπορεύματος στη στέγη, στο ηλεκτρικό, στο νερό, στο φαγητό έχει φτάσει να εκφυλίζει ολοκληρωτικά τις εκφάνσεις τις ανθρώπινης ζωής. Η επαφή με τη φύση, η επικοινωνία, η γνώση, η ευαισθησία, η γεύση των αισθήσεων, η ανάγκη να μοιραζόμαστε, η απόλαυση της στιγμής, η διεύρυνση της αντίληψης, η επίθυμια για καινούριες επιθυμίες είναι αξίες και αρχές που τείνουν προς εξαφάνιση, στις ανθρώπινες σχέσεις και στη ζωή γενικότερα.                                                                                                                                            Η φαντασία και η πραγματικότητα ερωτοτροπούν στα παγκάκια της αυτοοργάνωσης. Γιατί να αφήσουμε τις αποφάσεις για την υπόθεση της ζωής μας σε άλλους για μας χωρίς εμάς?                    Καιρός είναι λοιπόν να ξεκαθαρίσει το τοπίο για το τι γίνεται και τι θέλουμε να γίνει, χωρίς να θεωρούμε πως εμείς είμαστε αυτοί που κινούν τα νήματα και αυτοί που θέλουν να κάνουν κουμάντο. Το πρόταγμα της αυτοδιαχειριζόμενης εστίας έχει κοινωνικό χαρακτήρα από μόνο του γιατί απλά είναι ανοίχτό για όλους. Οι ανάγκες -κυρίως της στέγασης και της εκμετάλλευσής της- δεν αφορούν μια κοινωνική ομάδα, είναι ένα πρόβλημα ακόμα και για όσους έχουν την οικογενειακή στέγη αλλά όχι και το δικαίωμα της αυτονομίας του χωρο-χρόνου τους. Καθώς και για όσους βιώνουν την εκμετάλλευση της μισθωτής εργασίας και αναλώνονται για το αυτονόητο.                         Πήραμε ένα χαρακτηριστικό πρόβλημα που μαστίζει την ελληνική κοινωνία για να δείξουμε οτι ο καθένας έχει την ανάγκη και το δικαίωμα να αποφασίζει για την προσωπικότητά του και να τονίσουμε οτι αυτός ο χώρος ειναι σπίτι σου, σπίτι μου, σπίτι μας…                                                       Έτσι λοιπόν ένα τέτοιο συλλογικό εγχείρημα βάζει τα άτομα που μετέχουν αντιμέτωπα με τις υποχρεώσεις και τα δικαιώματά τους. Γιατί άλλο είναι να μοιραζόμαστε από κοινού αυτό το χώρο κι άλλο να περιορίζουμε τη διαφορετικότητα του ατόμου-ανθρώπου.                                                           Λέγοντας υποχρεώσεις θέλουμε να υποδείξουμε τη σοβαρότητα και την υπευθυνότητα στο λόγο και στις πράξεις απέναντι στην καθημερινή συμβίωσή μας. Γιατι η αυτοδιαχειριζόμενη εστία δεν αποτελείται από πέτρες, τούβλα και τσιμέντο. Απαρτίζεται από ετερόκλητες προσωπικότητες με κομβικό σημείο το ζήτημα της στέγασης, βάζοντας την υποδομή για πιο συνολικά αιτήματα καταλαβαίνοντας ότι η στέγη  και η επανοικειοποίηση της είναι ένα κομμάτι του παζλ πάνω στο οποίο μπορούμε να μιλήσουμε και να διεκδικήσουμε για την καλυτέρευση της ζωής μας.Πρακτικά και όχι συμβολικά.                                                                                                                                   Από τη στιγμή που κάποιος/α θελήσει να συμμετέχει σε αυτό το εγχείρημα η μοναδική του υποχρέωση είναι ο σεβασμός και η προστασία του χώρου, ο σεβασμός απέναντι στους άλλους και η συμμετοχή του στη γενική συνέλευση και αυτοδιαχείριση του κτιρίου.                                                 Και εδώ ακριβώς τίθεται το ζήτημα ότι δε χρειάζεται κάποια πολιτική ομπρέλα, κόμματα ή κομματικές ομάδες για να επιβεβαιώσουν το πολιτικό-κοινωνικό στίγμα του εγχειρήματος, δηλαδή το να μπορούμε να αποφασίζουμε αντιιεραρχικά και με ισότιμες διαδικασίες, χωρίς τη μεσολάβηση αυθεντιών και καθοδηγητών. Αυτό όμως δε σημαίνει ότι ο καθένας αναξαρτήτα πολιτικής ιδεολογίας δεν μπορεί να συμμετέχει και να εκφράζει τις απόψεις του, αρκεί όμως να μη το κάνει βάσει σκοπιμοτήτων. Διότι μπορεί αυτή η κίνηση επαναλειτουργίας του κτιρίου να έχει μια πολιτική διάσταση αλλά δεν επιθυμούμε σε καμία περίπτωση να δωθεί ένα ιδεολογικοπολιτικό στίγμα στο χώρο, γεγονός που ενδέχεται να απωθήσει κάποιους ανθρώπους που θέλουμε δίπλα μας αλλά επίσης δε σχετίζεται με τον αντικειμενικό μας στόχο, τη στέγαση. Να ξεκαθαριστεί λοιπόν ότι η αυτοδιαχειριζόμενη εστία έχει ως βάση την στεγαστική ανάγκη και όχι τις πολιτικές εκφάνσεις του καθενός.                                                                                                                                                   Το ζητούμενο μας είναι η παραγωγή μιας βάσης, και στο τέλος μια παρακαταθήκη ελευθερίας για τους νεότερους. Δεν επιδιώκουμε να μας βλέπουν ως πρωτοπορία, ή ως κάποιους που νομίζουν ότι ξέρουν κάτι περισσότερο αλλά ως συνοδοιπόρους μαζί με τους οποίους θα οικοδομήσουν το καινούριο μακρία από τις έτοιμες συνταγές του παρελθόντος και τη δουλοπρέπεια που αυτές επιβάλλουν.                                                                                                                                             Η ενδυνάμωση του εγχειρήματος είναι το πιο βασικό μας μάλημα, διότι πραγματωνοντας το όραμα μας, κάνουμε ταυτόχρονα την πρόταση μας ικανή να αντιπαρατεθεί απέναντι σε κυρίαρχες λογικές και νοοτροπίες που διέπουν την καθημερινότητα μας.                                                                 Έτσι συμβάλλουμε κι εμείς με αυτή μας την κίνηση στον αγώνα του ανθρώπου ενάντια σε αλλοτριωμένες, σαθρές και απάνθρωπες αξίες και ηθικές. Δηλαδή με άλλα λόγια κάνουμε την αντιπρόταση μας σε μια κοινωνία, σε μια φοιτητική κοινότητα που αρνείται να δει τις αντιφάσεις της και έχει επιλέξει όχι μόνο να ζει με αυτές αλλά και να τις διαιωνίζει και τις κάνει λάβαρο στο δρόμο της.